Tất cả chúng ta đều quan tâm đến thời tiết bởi lẽ thời tiết ảnh hưởng rất lớn tới kế hoạch công việc và giải trí hàng ngày, đặc biệt là những hoạt động ngoài trời.
Thời tiết liên tục thay đổi, khi thì êm đẹp nhẹ nhàng, nhưng cũng có lúc dữ dội nguy hiểm gây ra dông, tố, lốc, bão, lũ lụt, nắng nóng… dẫn đến nhiều thiệt hại nặng nề cho con người. Nông nghiệp, hàng không dân dụng, vận tải biển, và nhiều loại hình dịch vụ khác cũng phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết.
Khí tượng và khí hậu học là gì?
Con người nói riêng và thế giới sinh vật nói chung, tồn tại và phát triển được trên Trái Đất là nhờ có môi trường sống thích hợp. Môi trường đó được quyết định bởi lớp vỏ không khí bao quanh Trái Đất gọi là “Khí quyển”.
Khí quyển Trái Đất được đặc trưng bởi trạng thái vật lý của nó như: nhiệt độ, độ ẩm, khí áp, gió, mưa, bão, lốc, dông tố,... Do tính chất linh động rất cao của khí quyển nên trạng thái vật lý này cũng biến đổi liên tục từ nơi này đến nơi khác, từ thời điểm này đến thời điểm khác. Con người sống trong môi trường đó cũng luôn luôn chịu tác động của sự biến đổi này. Những biến đổi này diễn ra từng phút, từng giờ, từng ngày đến năm này qua năm khác, thập kỷ này đến thập kỷ khác, thậm chí dài hơn nữa, như hàng trăm, hàng nghìn hoặc chục nghìn, trăm nghìn năm.
Trạng thái vật lý diễn ra hàng giờ, hàng ngày của khí quyển được gọi là thời tiết. Thời tiết cứ lặp đi lặp lại từ năm này qua năm khác hình thành nên trạng thái ổn định tương đối của khí quyển ở một nơi nào đó và được gọi là khí hậu. Khoa học nghiên cứu về những đặc điểm, tính chất, trạng thái vật lý của khí quyển gọi là “Khí tượng và Khí hậu học”.
Sinh viên khoa Khí tượng, Thủy văn và Hải dương học, Trường ĐHKHTN thực tập tại trạm khí tượng Hà Đông (Hà Nội)
Khí hậu được quan tâm ở nhiều góc độ khác nhau. Chẳng hạn, khi xây dựng một công trình có tuổi thọ lâu như sân bay, toà nhà cao tầng, tháp truyền hình,... người ta cần biết thông tin về điều kiện trung bình và những cực trị của khí quyển; để lập kế hoạch sản xuất kinh doanh ngắn hạn cần biết được đặc điểm thời tiết trong vài ba tháng tới, trong mùa tới,... Bên cạnh đó, một vấn đề đang thu hút được nhiều sự quan tâm của xã hội và các nhà khoa học đó là biến đổi khí hậu và tác động của nó đến các mặt đời sống, kinh tế, xã hội.
Trong những năm gần đây, chủ đề này đã trở thành tâm điểm cho nhiều đề tài/dự án nghiên cứu, nhiều cuộc hội thảo khoa học, đàm phán chính trị giữa các quốc gia bởi lẽ con người trên khắp thế giới đang phải đối mặt với nhiều hiện tượng, thiên tai bất thường.
Với ý nghĩa và tầm quan trọng như vậy, nhiều người đã tâm huyết và lựa chọn sự nghiệp làm nhà Khí tượng và Khí hậu học để nghiên cứu, tìm hiểu những điều bí ẩn của tự nhiên, giúp ích cho xã hội.
Ưu điểm trong đào tạo ngành Khí tượng và Khí hậu học tại trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN
Đào tạo ngành Khí tượng và Khí hậu học có truyền thống từ năm 1966 tại trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, nay là Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN. Đây cũng là trung tâm đào tạo khoa học cơ bản trong lĩnh vực Khí tượng và Khí hậu học đầu tiên ở bậc đại học, sau đại học và có tiềm lực nhất cả nước với nhiều định hướng chuyên sâu như: Dự báo thời tiết và khí hậu, Mô hình hóa thời tiết và khí hậu, Biến đổi khí hậu và tác động của biến đổi khí hậu,...
Sinh viên ngành Khí tượng và Khí hậu học trong một lần đi thực tế.
Sinh viên ngành Khí tượng và Khí hậu học được trang bị các phương pháp nghiên cứu và tính toán hiện đại, các kỹ năng tin học và lập trình cần thiết luôn tiếp cận với những phương pháp hiện đại trên thế giới. Các học phần có đầy đủ học liệu bằng tiếng Việt và nhiều tài liệu tham khảo tiếng Anh được số hóa, hệ thống máy tính mạnh nối mạng toàn cầu giúp giải quyết các bài toán dự báo hạn ngắn và hạn dài tương đối chính xác và khách quan, tạo điều kiện thuận lợi trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn.
Sinh viên ngành Khí tượng và Khí hậu học tham gia báo cáo trong Hội nghị nghiên cứu khoa học sinh viên Trường ĐHKHTN (tháng 5/2021). Do dịch bệnh Covid-19 nên Hội nghị được tổ chức dưới hình thức trực tuyến.
Trong quá trình học tập sinh viên được đi thực tập tại các cơ sở quan trắc thực tế, cơ quan làm công tác dự báo nghiệp vụ, được thực hành làm các bản tin dự báo thời tiết và chạy các mô hình dự báo thời tiết/khí hậu, được rèn luyện kỹ năng viết và trình bày đề tài nghiên cứu khoa học cũng như tham gia các hoạt động nhóm bổ ích, lý thú.
Sinh viên ngành Khí tượng và Khí hậu học có cơ hội nhận được nhiều loại học bổng hỗ trợ học tập từ Tổng cục Khí tượng Thủy văn và các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước. Ngoài ra, sinh viên có thể nhận được các học bổng du học Sau đại học ở các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Hoa Kỳ, Pháp, Đức,...
Chi tiết tham khảo tại Website tuyển sinh của Trường Đại học khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN: http://tuyensinh.hus.vnu.edu.vn; Website của Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học: https://hmovnu.com/; Fanpage: Khoa Khí tượng Thủy văn & Hải dương học - Trường Đại học KHTN - ĐH QGHN; Điện thoại Văn phòng khoa: 024-38594943.