Khoa Vật lí, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Tổng hợp Hà Nội), Đại học Quốc gia Hà Nội được thành lập từ năm 1956. Khoa Vật lí trường là đơn vị có truyền thống, một trung tâm đóng vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp đào tạo các chuyên gia Vật lí và nghiên cứu Vật lí của nước ta.
I. TỔ CHỨC
Sau 55 năm xây dựng và phát triển nhiều thế hệ cán bộ giảng dạy (CBGD) của Khoa đã trưởng thành và là nòng cột xây dựng các đơn vị mới của ĐH QGHN như Khoa điện tử viễn thông ĐH Công Nghệ, Trường phổ thông chuyên, Nhà xuất bản… thuộc ĐHQGHN. Hiện nay Khoa có 70 cán bộ trong biên chế và 7 hợp đồng bao gồm 50 CBGD, 17 CBNC, 1 KTV và 3 chuyên viên. Trong số CBGD có 6 giáo sư (GS), 17 phó giáo sư (PGS), 2 tiến sỹ khoa học (TSKH), 36 tiến sỹ (TS), 22 thạc sỹ (ThS). Khoa được tổ chức thành 9 bộ môn, 2 phòng thí nghiệm, 1 trung tâm và 1 Văn phòng:
-
Bộ môn Vật lí Đại cương
-
Bộ môn Vật lí Lý thuyết
-
Bộ môn Vật lí Chất rắn
-
Bộ môn Quang Lượng tử
-
Bộ môn Vật lí Hạt nhân
-
Bộ môn Vật lí Vô tuyến
-
Bộ môn Vật lí Nhiệt độ thấp
-
Bộ môn Vật lí Địa cầu
-
Bộ môn Tin học Vật lí
-
Trung tâm Khoa học Vật liệu
-
PTN Tính toán trong Khoa Học Vật liệu
-
PTN Vật lí năng lượng cao và Vũ trụ học
-
Văn Phòng Khoa.
II. ĐÀO TẠO
Kể từ thời kỳ đổi mới Khoa Vật lí đã xác định lại hướng phát triển và hiện nay nay đang thực hiện các chương trình đào tạo sau đây:
2.1. Đào tạo đại học
2.1.1. Cử nhân Ngành Vật lí (với các chuyên ngành:
Vật lí Lý thuyết, Vật lí Chất rắn, Quang Lượng tử, Vật lí Hạt nhân,Vô tuyến - điện tử, Vật lí Nhiệt độ thấp, Vật lí Địa cầu, Vật lí Tính toán, Vật lí năng lượng cao và Vũ trụ học). Từ năm 2009 Khoa Vật lí đã thực hiện Chương trình đào tạo Cử nhân ngành Vật lí đạt trình độ quốc tế với sự cộng tác với trường đại học Brown (Hoa Kỳ). Ngôn ngữ giảng dạy chủ yếu bằng tiếng Anh, chương trình giảng dạy được xây dựng theo chương trình của các trường đại học tiên tiến của Hoa Kỳ. Hàng năm Chương trình đào tạo Cử nhân ngành Vật lí đạt trình độ quốc tế tuyển khoảng 50-60 sinh viên và đang có sinh viên nước ngoài theo học.
Khoa Vật lí từ năm 1998 đã mở Chương trình đào tạo Cử nhân Khoa học tài năng ngành Vật lí dành cho các cử nhân có năng khiếu vượt trội về Vật lí. Hằng năm chương trình này tuyển từ 10 đến 15 sinh viên.
Ngoài ra từ năm 2002 Khoa Vật lí còn mở Chương trình đào tạo Cử nhân ngành Vật lí tăng cường tiếng Pháp do tổ chức ĐH Pháp ngữ (AUF) tài trợ. Hàng năm chương trình này tuyển khoảng 15 đến 25 sinh viên.
2.1.2. Cử nhân Khoa học Vật liệu: hàng năm tuyển khoảng 30 sinh viên.
2.1.3. Cử nhân Công nghệ hạt nhân: hàng năm tuyển khoảng 35 sinh viên.
2.1.4. Cử nhân Sư phạm Vật lí (phối hợp với Đại học Giáo dục, ĐHQGHN): hàng năm tuyển khoảng 50 sinh viên.
Tổng số sinh viên Đại học hàng năm của Khoa Vật lí khoảng 700.
2.2. Đào tạo sau đại học
Tính đến nay Khoa Vật lí đã đào tạo trên 100 tiến sỹ, 900 thạc sỹ theo 7 mã chuyên ngành (Bảng 1).
Tổng số học viên sau đại học hàng năm của Khoa Vật lí khoảng 150 (130 học viên cao học và 20 nghiên cứu sinh).
Khoa Vật lí đã thực hiện thành công nhiều đề án hợp tác về đào tạo, nghiên cứu với nhiều trường Đại học và Trung tâm khoa học hàng đầu trên thế giới như: Trung tâm Vật lí Lý thuyết Thế giới TRIESTE, Đại học Tổng hợp AMSTERDAM, Đại học Tổng hợp OSAKA, JAIST (Nhật Bản), Đại học Tổng hợp Minnesota, Đại học Brown (Hoa Kỳ), Đại học Tổng hợp Chungbuk (Hàn Quốc)... Riêng Khoa Vật lí đã đào tạo được 15 tiến sĩ trong chương trình hợp tác với Hà Lan và 14 tiến sỹ trong hợp tác với Nhật Bản. Khoa đang có 35 NCS đang học tập và nghiên cứu tại các trường đại học và trung tâm nghiên cứu hàng đầu trên thế giới.
CÁC MỐC LỊCH SỬ QUAN TRỌNG
-
1956: Ban Toán - Lý, Khoa Khoa học Tự nhiên, Đại học Tổng hợp Hà Nội.
-
1960: Khoa Toán - Lý, Đại học Tổng hợp Hà Nội.
-
1962: Khoa Vật lí, Đại học Tổng hợp Hà Nội
-
1995 đến nay: Khoa Vật lí, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội.
BAN CHỦ NHIỆM KHOA VẬT LÍ QUA CÁC THỜI KỲ
Chủ nhiệm Khoa Khoa học Tự nhiên: GS.TSKH. Lê Văn Thiêm
Chủ nhiệm Khoa Toán Lý: GS.TS. Hoàng Tụy
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: GS.TS.NGƯT. Nguyễn Hoàng Phương
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
PGS.NGƯT. Hoàng Hữu Thư
GS.TSKH. Nguyễn Duy Quý
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: GS.TS. Nguyễn Đình Tứ
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
PGS.NGƯT. Hoàng Hữu Thư
GS.TS. Nguyễn Hữu Chí (chuyển công tác khác năm 1975)
PGS.TS. Trần Thanh Minh
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: PGS.TSKH.NGƯT. Nguyễn An
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
PGS.TS. Hoàng Hữu Thư (chuyển sang Khoa VLHN năm 1980)
PGS.TS.NGƯT. Đặng Huy Uyên (chuyển sang Khoa VLHN năm 1980)
GS.TSKH. Thân Đức Hiền
PGS.TS. NGƯT. Lê Thanh Hoạch
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: GS.TSKH. Thân Đức Hiền
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
PGS.TS. Vũ Như Cương
TS. Phan Liêm
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: GS.TSKH.NGND. Nguyễn Châu
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
TS. Phạm Thúc Tuyền (chuyển công tác khác năm 1989)
PGS.TSKH. Nguyễn Văn Hướng
PGS.TS.NGƯT. Lê Thanh Hoạch
PGS.TS.NGƯT. Nguyễn Thị Thục Hiền
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: GS.TSKH.NGND. Nguyễn Châu
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
PGS.TS. Nguyễn Viết Kính (chuyển công tác khác năm 1994)
PGS.TS.NGND. Nguyễn Ngọc Long
PGS.TS.NGƯT. Nguyễn Thị Thục Hiền
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: PGS.TS.NGND. Nguyễn Ngọc Long
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
ThS. Nguyễn Đăng Lâm (chuyển công tác khác năm 1996)
PGS.TS.NGƯT. Nguyễn Thị Thục Hiền
GS.TSKH.NGƯT. Nguyễn Hoàng Lương
GS.TS. NGƯT. Bạch Thành Công
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: PGS.TS.NGƯT. Nguyễn Thị Thục Hiền
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
PGS.TS. Lê Viết Dư Khương
GS.TS. NGƯT. Bạch Thành Công
GS.TSKH. NGƯT. Nguyễn Hoàng Lương (chuyển công tác khác năm 1999)
PGS.TS. NGƯT. Phùng Quốc Bảo (chuyển công tác khác năm 2001)
PGS.TS. Bùi Văn Loát
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: GS.TS. NGƯT. Bạch Thành Công
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
GS.TS. NGƯT. Nguyễn Quang Báu
PGS.TS.NGƯT. Nguyễn Thế Bình
ThS. Nguyễn Đăng Lâm
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: GS.TS. NGƯT. Bạch Thành Công
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
GS.TS. NGƯT. Nguyễn Quang Báu
PGS.TS. Hà Huy Bằng
PGS.TS. Nguyễn Hoàng Hải (đã chuyển công tác năm 2009)
TS. Nguyễn Đức Vinh
Chủ nhiệm Khoa Vật lí: TS. Ngạc An Bang
Phó Chủ nhiệm Khoa Vật lí:
TS. Phạm Nguyên Hải
TS. Đỗ Trung Kiên
TS. Nguyễn Hoàng Oanh